Od 2016 roku grupa studentek i doktorantek, badaczek przekładu i pamięci, pod opieką dr hab. Magdy Heydel prof. UJ (Centrum Badań Przekładoznawczych, Wydział Polonistyki UJ) i dr. hab. Romy Sendyki prof. UJ (Ośrodek Badań nad Kulturami Pamięci, Wydział Polonistyki UJ) realizuje projekt tłumaczeniowy mający na celu wnikliwą analizę i interpretację istniejącego przekładu audiowizualnego filmu Claude’a Lanzmanna „Shoah” i stworzenie nowego, który pozwoli uzyskać pogłębioną wiedzę i zrozumieć kontekst powstania filmu osobom nieznającym języka polskiego. Dotąd wspólnie analizowałyśmy wypowiedzi pochodzące z kilku wybranych scen Shoah Claude’a Lanzmanna, wspomagając się opiniami specjalistów zajmujących się przekładem, pamięcią, antropologią, dialektami, komunikacją, humanistyką cyfrową, kulturą jidysz, historią Zagłady i historią filmu. Pierwsze spostrzeżenia i wstępne wnioski z tego wciąż kontynuowanego przedsięwzięcia o charakterze pilotażowym i diagnozującym są przedstawione w tomie 38 czasopisma „Przekładaniec” w następujących artykułach:
Roma Sendyka, Naturallement: o wariantach mowy świadków Zagłady w Shoah Claude’a Lanzmanna, Przekładaniec, 38 - Przekład i pamięć 1, s. 7-26
Karolina Kwaśna, Magdalena Heydel, „Niech Pani im to opowie…” Niesłyszalne głosy w Shoah Claude’a Lanzmanna, Przekładaniec, 38 - Przekład i pamięć 1, s. 27-52
Joanna Sobesto, Magdalena Heydel, Językowa tożsamość świadka. Analiza mowy mieszkańców Chełmna nad Nerem w scenie przed kościołem, Przekładaniec, 38 - Przekład i pamięć 1, s. 53-74
Artur Czesak, Kilka glos językoznawcy do sceny sprzed kościoła w Chełmnie, Przekładaniec, 38 - Przekład i pamięć 1, s. 75-84
Sylwia Papier, Spotkanie z Szymonem Srebrnikiem – analiza komunikacyjna i performatywna, Przekładaniec, 38 - Przekład i pamięć 1, s. 85-100
Transkrypt sceny przed kościołem w Chełmnie w Shoah Claude’a Lanzmanna
Przekładaniec, 38 - Przekład i pamięć 1, s. 101-122
Artykuły i transkrypt dostępne do pobrania na stronie "Przekładańca"
W projekcie dotąd wzięli udział:
dr hab. prof. UJ Magda Heydel (Centrum Badań Przekładoznawczych, Wydział Polonistyki UJ)
dr hab. prof. UJ Roma Sendyka (Ośrodek Badań nad Kulturami Pamięci, Wydział Polonistyki UJ)
dr Monika Zabrocka (Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków)
dr Zofia Ziemann Centrum Badań Przekładoznawczych, Wydział Polonistyki UJ)
doktorantki i studentki: Karolina Kwaśna, Joanna Sobesto, Sylwia Papier i Barbara Bruks.
Wsparli nas następujący specjaliści: dr Artur Czesak (Katedra do Badań nad Przekładem i Komunikacją Międzykulturową UJ), dr Karolina Szymaniak (Katedra Judaistyki, Uniwersytet Wrocławski), dr Jan Rybicki (Instytut Filologii Angielskiej UJ) i Victoria Miluch (Fulbright Scholar).
Niektóre z naszych spotkań konsultacyjnych odbyły się podczas siódmej edycji Festiwalu im. Jana Błońskiego (Świadectwa literatury, 25–26 maja 2017 roku). Prezentowałyśmy tam wstępne wyniki naszej pracy i rozmawiałyśmy z dr. hab. Tomaszem Łysakiem (Instytut Komunikacji Specjalistycznej i Międzykulturowej, Uniwersytet Warszawski) oraz dr. Bartoszem Kwiecińskim (Centrum Badań Holokaustu UJ).
Projekt zaprezentowałyśmy także podczas VI Warsztatów Regionalnych IATIS „Historia przekładu literackiego. Nowe obszary i metody badawcze w polskim kontekście” w Krakowie we wrześniu 2017 roku.
Dziękujemy ponadto za wsparcie i życzliwość Dorocie Kozickiej (Katedra Krytyki Wydziału Polonistyki UJ), Erice Lehrer (Concordia University), Dorocie Głowackiej (King’s College, Halifax) i Bożenie Karwowskiej (University of British Columbia).
Projekt został także zaprezentowany przez Magdę Heydel w trakcie 5th Conference of the International Association of Translation and Intercultural Studies w Hongkongu w 2018 roku; cenne uwagi zaproponowała m.in. dr Sharon Deane-Cox (University of Strathclyde).